Praca w UK

Rodzaje statusu zatrudnienia

Istnieją trzy rodzaje statusu zatrudnienia – możesz być ‘pracownikiem’ (worker), ‘zatrudnionym’ (employee) lub ‘samozatrudnionym’ (self-employed).  Twój status zatrudnienia pozwoli określić Twoje prawa i obowiązki związane z pracą. Dowiedz się jakie są podstawowe prawa pracownicze dla każdego statusu zatrudnienia.


Wybierz dobre biuro księgowe – Taxpol Ltd

Pracownicy/robotnicy (workers)

Definicja pracownika jest szersza niż definicja zatrudnionego oraz inna niż samozatrudnionego. Status pracownika obejmuje osoby pracujące na podstawie różnego rodzaju umów. Zatrudnieni również należą do grupy pracowników, obowiązują ich jednak odrębne prawa pracownicze i obowiązki niż pracowników. Jako pracownik posiadasz wszystkie kluczowe prawa pracownicze, w tym prawo do:
• otrzymywania krajowej płacy minimalnej
• otrzymywania wynagrodzenia, od którego nie potrąca się żadnych kwot niezgodnie z prawem
• minimalnego okresu płatnego urlopu
• zapewnienia minimalnych przerw na odpoczynek
• pracy mniej niż średnio 48 godzin tygodniowo lub do rezygnacji z tego prawa
• ochrony przed niesłuszną dyskryminacją z jakiegokolwiek tytułu (włączając mniej korzystne warunki ze względu na pracę w niepełnym wymiarze)
• ochrony w przypadku, gdy zdecydujesz się na tzw. etyczne donosicielstwo (whistleblowing), czyli informowanie przełożonych o niekorzystnych praktykach prowadzonych w miejscu pracy

W uzasadnionych sytuacjach możesz być również uprawniony do ustawowego zasiłku macierzyńskiego, ojcowskiego i adopcyjnego oraz do ustawowego zasiłku chorobowego. Musisz jednak sprawdzić czy jesteś uprawniony do otrzymania tych zasiłków, ponieważ ich przyznanie jest uzależnione od wielu czynników, w tym od Twoich dochodów.

Kluczowe wymagania dla statusu pracownika to:
• wykonywanie pracy lub świadczenie usług osobiście zamiast delegowania w tym celu zastępcy lub podwykonawcy
• nie prowadzenie swojej własnej działalności gospodarczej (tzn. ‘pracodawca’ nie może być klientem Twojej firmy)

Ustawowy zasiłek macierzyński – Statutory Maternity Pay. Ustawowy zasiłek ojcowski – Statutory Paternity Pay. Ustawowy zasiłek adopcyjny – Statutory Adoption Pay. Ustawowy zasiłek chorobowy – Statutory Sick Pay


Zatrudnieni (employees)

Status ‘zatrudnionego’ posiada zwykle największa grupa osób pracujących w jednym miejscu. Wszyscy zatrudnieni są jednocześnie pracownikami, jednak przysługuje im znacznie więcej praw pracowniczych i obowiązków. Pracodawca ma wobec nich również znacznie więcej zobowiązań niż wobec pracowników. Kiedy jesteś zatrudnionym obowiązuje Cię np. minimalny okres wypowiedzenia zanim odejdziesz ze stanowiska. Zatrudnieni pracują na podstawie umowy o pracę (zwanej również umową o świadczenie usług). Zwykle taka umowa zawierana jest na piśmie, jednak nie jest to konieczność. Umowa taka może być również ustna, dorozumiana lub być mieszanką trzech typów umów. Aby dowiedzieć się więcej na ten temat przeczytaj artykuł ‘Umowy’. Jako zatrudnionemu przysługują Ci te same prawa jak w przypadku pracowników, oraz dodatkowo prawo do:
• minimalnego określenia warunków zatrudnienia
• ustawowego zasiłku chorobowego
• minimalnego okresu wypowiedzenia w przypadku, gdy Twoje zatrudnienie dobiega końca (np. gdy Twój pracodawca Cię zwolni)
• ochrony przez niesłusznym zwolnieniem
• zasiłku i urlopu macierzyńskiego, ojcowskiego i adopcyjnego
• ubiegania się o elastyczne godziny pracy
• urlopu w wyjątkowych okolicznościach
• wypłaty odprawy pieniężnej w przypadku redukcji

Niektóre z tych praw wymagają odpowiedniego okresu ciągłego zatrudnienia u danego pracodawcy. Niektórzy zatrudnieni mogą również mieć wyższe świadczenia przekraczające ustawowe minimum. Zawsze jest to określone w Twojej umowie o pracę. Twój pracodawca może np. zadecydować o przyznaniu Ci dłuższego okresu wypowiedzenia lub wyższego zasiłku chorobowego.


Duże i szybkie zwroty podatku – Tylko £40!

Umowy –  Umowa o pracę


Samozatrudnieni (self-employed)

Ustawodawstwo dotyczące zatrudnienia zwykle nie dotyczy bezpośrednio samo zatrudnionych, ponieważ w zasadzie jesteś swoim własnym szefem. Przysługuje Ci w związku z tym ochrona zdrowia i bezpieczeństwa oraz, w niektórych przypadkach, także  ochrona przeciwko dyskryminacji. Twoje prawa i obowiązki będą ustalone w umowie, którą zawierasz ze swoim klientem. Samozatrudnionych najczęściej charakteryzuje to, że prowadzą własną działalność gospodarczą i świadczą usługi wielu klientom. Osoby samozatrudnione są bardziej samodzielne niż pracownicy. Samozatrudnieni są znacznie bardziej samodzielni w kwestii sposobu i terminu dostarczenia usług. Mogą oni wybierać również swoich podwykonawców. Zwykle są w stanie lepiej chronić swoje interesy, jednak spoczywa na nich znaczne ryzyko finansowe związane z prowadzoną działalnością.

Jeśli jesteś samozatrudniony musisz:
• zarejestrować się w Brytyjskim Urzędzie Skarbowym (HM Revenue & Customs)
• dokonywać corocznego rozliczenia podatkowego
• samodzielnie odprowadzać składki podatkowe i ubezpieczeniowe


Pomoc

Jeśli nie jesteś pewien swojego statusu zatrudnienia przeczytaj artykuł ’Status zatrudnienia’, do którego link znajdziesz poniżej. Wyjaśni Ci on podstawowe zasady określania statusu zatrudnienia. Zawiera on także przykłady jak można sklasyfikować Twoją sytuację zawodową.

Status zatrudnienia – Status zatrudnienia


Przydatne kontakty

Komisja arbitrażowa ds. sporów między pracodawcami a zatrudnionymi – Acas (Advisory, Conciliation and Arbitration Service). Biuro Porad Obywatelskich – Citizens Advice Bureau. Jobcentre Plus – Jobcentre Plus. Business Link – businesslink.gov.uk


Masz problemy prawne w Polsce? – Adwokat Broniszewski

Więcej informacji

Opracowanie: Marta Barszcz
Ostatnia aktualizacja tekstu: 09.08.2011
Aktualna wersja w języku angielskim: Directgov
Aktualna wersja tłumaczona automatycznie przez Google Tłumacz
Nasze teksty aktualizowane są raz w roku. Istotne treści, szczególnie wartości liczbowe prosimy weryfikować z danymi na stronach źródłowych. Autorka tłumaczeń oraz administrator nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne błędy na stronie.
Widzisz błąd na stronie? Napisz: admin@votepartners.net


Napisz komentarz


Komentarze są moderowane. Pisz na temat   “Rodzaje statusu zatrudnienia”. Uzupełnij tekst, podziel się swoja wiedzą i doświadczeniem. Nie zadawaj w tym miejscu pytań!
Pytania (prośby o pomoc) zadajemy na forum.

Należy wypełnić wszystkie pola




HMRC

GOV.UK

VOTE

TAXPOL