Elastyczne godziny pracy nie ograniczają się do zatrudnienia w niepełnym wymiarze godzin. Istnieją także alternatywne rozwiązania zapewniające elastyczne godziny pracy, jak na przykład tzw. flexitime, praca w domu lub skondensowane godziny pracy. Jeśli rozważasz podjęcie pracy w elastycznych godzinach, powinieneś zorientować się, które z dostępnych rozwiązań będzie dla Ciebie najodpowiedniejsze, zanim zdecydujesz się na rozmowę z pracodawcą.
Elastyczny model zatrudnienia może pomóc Ci w utrzymaniu równowagi między życiem prywatnym i zawodowym. Taka praca może oznaczać więcej wolnego czasu, który z kolei będziesz mógł poświęcić opiece nad dzieckiem lub innym członkiem rodziny, a także ułatwi Ci radzenie sobie z codziennymi obowiązkami. Zatrudnienie to może przybierać rozmaite formy. Zanim zdecydujesz się poprosić pracodawcę o zapewnienie Ci elastyczności zatrudnienia, rozważ wszystkie możliwe opcje. Rozpatrzenie Twojej prośby o elastyczne zatrudnienie oraz zorganizowanie takiego modelu pracy może zająć pracodawcy ponad 14 tygodni, dlatego też nie powinieneś oczekiwać natychmiastowych zmian po wystąpieniu z taką propozycją.
Zatrudnienie w elastycznych godzinach, czyli tzw. flexitime, umożliwi Ci wybór – oczywiście w uzgodnionych granicach – godzin rozpoczęcia i zakończenia pracy. Będziesz musiał wypracować określoną, podstawową liczbę godzin (core time), ale sam zadecydujesz o której godzinie chcesz zacząć i skończyć pracę oraz w jakich godzinach wykorzystasz przysługujące Ci przerwy. Możliwe, że będziesz mógł także przenieść – w wyznaczonych granicach – część niewypracowanych godzin lub ich nadmiar na inny dzień. Zasada ta zazwyczaj będzie dotyczyła najwyżej jednego lub dwóch dni w miesiącu.
Praca z domu (homeworking) polega na wykonywaniu wszystkich lub części obowiązków zawodowych w domu. Dzięki temu będziesz mógł spędzić cały tydzień roboczy lub jego część, pracując w domu lub innym miejscu, z dala od miejsca zatrudnienia. Jeśli na przykład wykonujesz swoją pracę głównie przy użyciu komputera i Twoja stała obecność w biurze jest zbędna, możesz pracować na stałe w domu, poza dniami, w których musisz stawić się na spotkaniu lub szkoleniu. W tym celu będziesz jednak musiał mieć w domu zapewnione odpowiednie warunki pracy i wyposażenie, które umożliwi Ci wykonywanie obowiązków.
Ten model zatrudnienia, tzw. term-time working, odzwierciedla harmonogram semestru szkolnego. W tym systemie będziesz pracować w normalnych godzinach w ciągu roku szkolnego, natomiast będziesz miał wolne w trakcie ferii i wakacji, mimo że w dalszym ciągu będziesz pozostawał pracownikiem firmy. Taki model pracy umożliwi Ci sprawowanie opieki nad dziećmi w okresie wolnym od nauki.
Przy takim modelu zatrudnienia, tzw. time off in lieu, wyrażasz zgodę na pozostanie dłużej w pracy, jeśli zajdzie taka potrzeba. Wszelkie nadgodziny są jednak odnotowywane i możesz je wykorzystać jako płatny urlop w spokojniejszym okresie. Pracodawca może określić limit nadgodzin, które możesz w ten sposób zgromadzić w ciągu roku, a także ustalić zasady dotyczące tego, kiedy możesz je wykorzystać.
Kumulacja godzin pracy, czyli compressed hours, to system, w którym możesz wypracować określoną w umowie tygodniową liczbę godzin, pracując dłużej przez mniejszą liczbę dni. Zaczynając pracę wcześniej lub kończąc później, możesz odpracować godziny, które normalnie musiałbyś przepracować w innym dniu. Przykładowo, w 35-godzinnym tygodniu pracy, zamiast przychodzić do pracy codziennie, możesz poprosić o możliwość rozłożenia tej liczby godzin na cztery dni. W tym wypadku liczba godzin przepracowywanych tygodniowo zazwyczaj pozostaje niezmienna.
Praca na niepełny etat (part-time) oznacza mniej godzin do przepracowania tygodniowo. Zazwyczaj będziesz musiał ustalić z pracodawcą dokładne godziny zatrudnienia. W takim modelu możesz pracować codziennie, ale krócej, bądź też pracować dłużej, ale tylko w wybrane dni tygodnia. Praca na niepełny etat daje spore możliwości w zakresie ustalania grafiku pracy.
W takim modelu pracy (annualised hours) musisz przepracować określoną liczbę godzin w ciągu roku, a nie w ciągu tygodnia. Zazwyczaj pula godzin będzie podzielona na podstawę (core hours), którą musisz przepracować w każdym tygodniu, oraz nieprzydzielone godziny (unallocated hours), które możesz wykorzystać w zależności od potrzeb. Jeżeli na przykład Twoja firma prowadzi wyjątkowo intensywną działalność w okresie od maja do września, możesz wykorzystać dodatkowe godziny w tym okresie. Następnie możesz pracować mniej intensywnie w spokojniejszym okresie między październikiem a kwietniem. W takim modelu zatrudnienia Twoje godziny pracy mogą zmieniać się okresowo, a nawet z tygodnia na tydzień, w zależności od potrzeb firmy.
Job sharing to sytuacja, w której pracujesz tylko przez określoną część dnia, tygodnia lub roku, z kolei ktoś inny wykonuje te same obowiązki w pozostałym czasie, tak że wasze godziny zatrudnienia uzupełniają się, tworząc pełny etat. Z tą drugą osobą musicie wspólnie ustalić godziny pracy, podział obowiązków, a także sposób podejmowania decyzji, rozwiązywania problemów i sprawowania nadzoru nad personelem. Taki model może sprawdzać się np. w przypadku dwóch nauczycieli.
Staggered hours to model, w którym pracownicy zaczynają i kończą pracę o różnych porach, a także mają przerwy w różnych godzinach, dzięki czemu pracodawca może prowadzić działalność w większym wymiarze godzin. W praktyce jest to po prostu system zmianowy. Twój dzień i tydzień pracy będzie zazwyczaj wyglądał tak samo; np. możesz pracować codziennie w godzinach od 8:00 do 16:00.
Jeśli starasz się zdecydować, która z powyższych opcji byłaby dla Ciebie najkorzystniejsza, zapoznaj się z treścią artykułu „Zalety elastycznych godzin zatrudnienia“. W przypadku gdy dokonałeś ostatecznego wyboru i jesteś gotów udać się ze swoją prośbą do pracodawcy, szczegółowy opis tego procesu znajdziesz w artykule „Prawo do elastycznych godzin pracy“.
Zalety elastycznych godzin zatrudnienia – Zalety elastycznych godzin pracy. Prawo do elastycznych godzin pracy – Prawo do elastycznych godzin pracy
Acas (organizacja świadcząca usługi w zakresie doradztwa, ugód i arbitrażu) – Acas (Advisory, Conciliation and Arbitration Service). Biuro Porad Obywatelskich – Citizens Advice Bureau. Jobcentre Plus. businesslink.gov.uk. Inne przydatne kontakty – More useful contacts
Opracowanie: Weronika Tomaszewska-Collins
Ostatnia aktualizacja tekstu: 20.02.2011
Aktualna wersja w języku angielskim: Directgov
Aktualna wersja tłumaczona automatycznie przez Google Tłumacz
Nasze teksty aktualizowane są raz w roku. Istotne treści, szczególnie wartości liczbowe prosimy weryfikować z danymi na stronach źródłowych. Autorka tłumaczeń oraz administrator nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne błędy na stronie.
Widzisz błąd na stronie? Napisz: admin@votepartners.net
UWAGA: Powyższe opracowanie jest chronione prawem autorskim. Kopiowanie i rozpowszechnianie (całości lub części) bez pisemnej zgody administratora jest zabronione! Wobec osób łamiących zakaz podjęte będą kroki prawne.
Polacy, którzy stracili pracę w jednym z krajów UE, rejestrują się tam jako bezrobotni i…
W 2010 roku ponownie więcej osób wyemigrowało z kraju. Stało się tak pierwszy raz od…
Wielka Brytania zwiększa prawa pracowników sezonowych oraz zatrudnionych przez agencje pracy. To oznacza zmiany (na…
Padł mit o tym, że emigracja otwiera drogę do kariery w Polsce. Przynajmniej jeśli chodzi…
Dwudziestoparolatkowie dwa razy częściej chodzą na zwolnienia niż ich starsi koledzy po 50-tce. Przeziębienie, grypa…
Czy polscy pracownicy firmy Unipart Logistics słusznie protestują, po tym jak ich szefowie nakazali im…