Jeśli przysługuje Ci urlop rodzicielski (parental leave), musisz powziąć odpowiednie kroki, ubiegając się o niego, a także zdecydować, na jaki okres czasu planujesz wziąć urlop. Pracodawca może odroczyć Twój wniosek, ale tylko w ściśle określonych sytuacjach.
Jeśli to tylko możliwe, pracownik i pracodawca powinni we własnym zakresie ustalić zasady dotyczące korzystania z urlopu rodzicielskiego (parental leave). Gdy jednak nie jest to możliwe, obowiązują poniższe zasady. Umowa zawarta w tym zakresie z pracodawcą nie może być mniej korzystna, niż zasady opisane poniżej.
Musisz poinformować pracodawcę o zamiarze skorzystania z urlopu rodzicielskiego na 21 dni przed planowaną datą jego rozpoczęcia. Pracodawca może wymagać tej informacji na piśmie. Jeśli urlop rodzicielski Ci przysługuje i poinformujesz pracodawcę z odpowiednim wyprzedzeniem, będziesz mógł skorzystać z niego w wybranym przez siebie momencie.
Aby skorzystać z urlopu rodzicielskiego natychmiast po narodzinach lub adoptowaniu dziecka, musisz wystosować swoją prośbę do pracodawcy na 21 dni przed pierwszym dniem tygodnia, w którym oczekujesz przyjścia dziecka na świat lub zamieszkania z Tobą dziecka adoptowanego. W przypadkach, w których nie jest to możliwe, powinieneś poinformować pracodawcę tak szybko, jak to tylko możliwe. Usprawiedliwiony przypadek to np. przedwczesne narodziny dziecka lub otrzymanie informacji z agencji adopcyjnej na mniej niż 21 dni przed planowaną datą zamieszkania dziecka z Tobą.
Urlop rodzicielski rozpocznie się w dniu narodzin lub zamieszkania z Tobą dziecka, nawet jeśli nastąpi to później lub wcześniej, niż pierwotnie oczekiwałeś, jeśli tylko poinformowałeś pracodawcę w terminie określonym powyżej.
Pracodawca może akceptować informowanie go z wyprzedzeniem krótszym niż przepisowe 21 dni.
Każdemu pracownikowi przysługuje też prawo do ograniczonej liczby dni urlopowych do wykorzystania w pewnych nagłych sytuacjach rodzinnych. Może to być np. zachorowanie dziecka, niedostępność opiekunki, czy problem w szkole. Taki urlop może być wykorzystany bez uprzedzenia, jednak musisz poinformować pracodawcę jak najszybciej o zaistniałym problemie i przewidywanej dacie powrotu do pracy.
Musisz wykorzystać swój urlop rodzicielski w blokach jednotygodniowych. Definicja tygodnia będzie zależała od Twojego harmonogramu pracy. Jeśli więc pracujesz tylko w poniedziałki i wtorki, Twój tydzień urlopu obejmuje tylko te dwa dni, jeśli jednak pracujesz od poniedziałku do piątku, jest to całe pięć dni.
Jeżeli jesteś rodzicem dziecka niepełnosprawnego, możesz wykorzystać urlop w krótszych blokach, co umożliwi Ci uczęszczanie na regularne wizyty szpitalne w ramach urlopu rodzicielskiego.
Pracodawca może też zezwolić rodzicom dzieci zdrowych na korzystanie z urlopu rodzicielskiego w krótszych blokach. Jeżeli Twój pracodawca nie daje takiej możliwości, a potrzebujesz dnia wolnego np. z powodu wizyty dziecka u dentysty, powinieneś porozmawiać z pracodawcą o możliwości pracy w elastycznych godzinach lub wykorzystać przysługujący Ci urlop płatny.
Każdy rodzic może wykorzystać wyłącznie cztery tygodnie urlopu rocznie na każde z dzieci.
Rok zaczyna się liczyć od momentu nabycia przez rodzica prawa do urlopu rodzicielskiego, czyli po przepracowaniu u danego pracodawcy jednego roku lub z chwilą narodzin dziecka (jeśli nastąpiło to później).
Pracodawca może zwiększyć liczbę tygodni urlopowych, które możesz wykorzystać w ciągu roku.
Przywileje urlopowe: podstawowe informacje – Urlop i dni wolne. Elastyczne godziny pracy – Elastyczne godziny pracy
Ustawowy urlop rodzicielski jest bezpłatny, ale jeśli Twój pracodawca oferuje jakieś wynagrodzenie za ten okres, informację o tym znajdziesz w swojej umowie o pracę. Jeśli Twoje dochody są niskie, może przysługiwać Ci zasiłek dochodowy (Income Support).
Jeśli zgodnie z umową o pracę pobierasz premie, a okres ich wypłaty przypada na okres Twojego urlopu rodzicielskiego, powinieneś zapoznać się z zasadami wypłacania premii i w razie potrzeby zasięgnąć porady niezależnego prawnika, który pomoże rozstrzygnąć, czy premia należy Ci się, czy też nie. Ogólnie obowiązujące zasady są jednak następujące:
• jeśli premia dotyczy osiągnięć lub pracy wykonanej przed urlopem rodzicielskim, powinna ona być wypłacona
• jeśli premia jest wypłacana na poczet przyszłych osiągnięć, które powinny nastąpić w okresie przypadającym na Twój urlop rodzicielski, raczej nie będzie Ci ona przysługiwać
Zasiłek dochodowy – Income Suppport
Jeżeli nie zdecydujesz się na skorzystanie z urlopu rodzicielskiego natychmiast po narodzinach lub adoptowaniu dziecka, pracodawca może opóźnić termin urlopu o sześć miesięcy, jeśli uzna, że mógłby on zakłócić działanie firmy. Taka decyzja pracodawcy może być uznana za zasadną, jeśli np.:
• chciałeś skorzystać z urlopu w najbardziej pracowitym dla firmy okresie
• spora grupa pracowników wystąpiła o urlop rodzicielski w tym samym okresie
• zajmowane przez Ciebie stanowisko jest kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania firmy w okresie, w którym chcesz wziąć urlop
Pracodawca powinien omówić szczegóły z Tobą i potwierdzić przełożenie urlopu na późniejszy termin na piśmie w ciągu siedmiu dni od otrzymania Twojego wniosku o urlop. Powinien on przedstawić powody przełożenia urlopu i określić nowy termin urlopu, zgodnie z Waszymi ustaleniami.
Jeśli w okresie odroczenia urlopu przestanie Ci on przysługiwać (np. Twoje dziecko skończy pięć lat), w dalszym ciągu będziesz miał prawo z niego skorzystać.
W przypadku rozpoczęcia nowej pracy w dalszym ciągu przysługuje Ci niewykorzystany wcześniej urlop rodzicielski. Możesz jednak skorzystać z niego dopiero po przepracowaniu pełnego roku w nowym miejscu.
Jeżeli pomimo przysługującego Ci urlopu rodzicielskiego nie dostałeś zgody na jego wykorzystanie, poproś pracodawcę lub dział kadr (human resource) o wyjaśnienie. Jeśli masz swojego przedstawiciela w miejscu pracy (np. z ramienia związku zawodowego), możesz skorzystać z jego pomocy. Możliwe, że będziesz musiał złożyć skargę zgodnie z odpowiednią procedurą obowiązującą w Twoim zakładzie pracy.
Rozwiązywanie problemów w miejscu pracy – Rozwiązywanie problemów
Acas (doradztwo, ugody, arbitraż) – Acas (Advisory, Conciliation and Arbitration Service). Biuro Porad Obywatelskich – Citizens Advice Bureau. Agencja ds. Stosunków w Miejscu Pracy, Irlandia Północna – Labour Relations Agency, Northern Ireland
Opracowanie: Weronika Tomaszewska-Collins
Ostatnia aktualizacja tekstu: 16.02.2012
Aktualna wersja w języku angielskim: Directgov
Aktualna wersja tłumaczona automatycznie przez Google Tłumacz Nasze teksty aktualizowane są raz w roku. Istotne treści, szczególnie wartości liczbowe prosimy weryfikować z danymi na stronach źródłowych. Autorka tłumaczeń oraz administrator nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne błędy na stronie.
Widzisz błąd na stronie? Napisz: admin@votepartners.net
Polacy, którzy stracili pracę w jednym z krajów UE, rejestrują się tam jako bezrobotni i…
W 2010 roku ponownie więcej osób wyemigrowało z kraju. Stało się tak pierwszy raz od…
Wielka Brytania zwiększa prawa pracowników sezonowych oraz zatrudnionych przez agencje pracy. To oznacza zmiany (na…
Padł mit o tym, że emigracja otwiera drogę do kariery w Polsce. Przynajmniej jeśli chodzi…
Dwudziestoparolatkowie dwa razy częściej chodzą na zwolnienia niż ich starsi koledzy po 50-tce. Przeziębienie, grypa…
Czy polscy pracownicy firmy Unipart Logistics słusznie protestują, po tym jak ich szefowie nakazali im…